لحظه سورئال نیویورک

احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه، روز دوشنبه اعلام کرد، سوریه و اسرائیل در حال انجام مذاکرات پیشرفته امنیتی هستند، اما هر توافقی که حاصل شود به اندازه توافق‌های عادی‌سازی به سبک «پیمان ابراهیم» نخواهد بود، چرا که خشم زیادی نسبت به اسرائیل در جهان عرب وجود دارد.
او در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به دیوید پترائوس، رئیس سابق سازمان سیا، گفت: «امیدوارم این مذاکرات به توافقی منجر شود که هم حاکمیت سوریه را حفظ کند و هم بخشی از نگرانی‌های امنیتی اسرائیل را برطرف سازد.»
بر اساس گزارش میدل‌ایست‌آی، حضور الشرع در نیویورک بسیار خبرساز شده است، چراکه او نخستین رهبر سوری است که از سال ۱۹۶۷ وارد آمریکا شده و در مجمع عمومی حضور یافته است.
الشرع سال گذشته رهبری گروه اسلام‌گرای «هیات تحریر الشام» را در حمله‌ای که منجر به سرنگونی بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه شد، برعهده داشت. آمریکا اواخر سال گذشته جایزه ۱۰ میلیون دلاری برای دستگیری او تعیین کرده بود، اما در ژوئیه، نام تحریر الشام را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد.
ناظران گفته‌اند دیدن گفت‌وگوی پترائوس با الشرع که زمانی عضو القاعده بود بسیار سورئال و عجیب به نظر می‌رسد.
زمانی که پترائوس، به‌عنوان ژنرال آمریکایی، فرمانده عملیات «افزایش نیرو» بود، الشرع در عراق به دست ارتش آمریکا زندانی شد. الشرع یکی از هزاران خارجی بود که برای جنگیدن با آمریکایی‌ها به عراق رفت. پترائوس که خودش را «طرفدار» الشرع معرفی کرد، به طنز ماجرا اشاره کرد: دو دشمن قدیمی حالا در نشست سالانه کنکوردیا کنار هم نشسته بودند.
الشرع به او گفت: «خوب است که از جنگ به گفت‌وگو رسیده‌ایم. کسی که جنگ را تجربه کرده باشد بهتر از هرکس ارزش صلح را می‌داند.»
غزه بر موضع اسرائیل اثر دارد
الشرع نشان داد که انتظار توافقی جامع با اسرائیل واقع‌بینانه نیست. او همچنین گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال پیوستن سوریه به پیمان ابراهیم را رد کرد؛ توافق‌هایی که در سال ۲۰۲۰ با میانجی‌گری آمریکا امارات، بحرین و مراکش روابط خود را با اسرائیل عادی کردند.
او گفت: «سوریه متفاوت است، زیرا آنهایی که عضو پیمان ابراهیم شدند همسایه اسرائیل نیستند. سوریه بیش از ۱۰۰۰ بار هدف حملات، تجاوزات و یورش‌های اسرائیل از بلندی‌های جولان قرار گرفته است.»
او همچنین نسبت به اعتماد به اسرائیل ابراز تردید کرد و پرسید آیا اسرائیل به دنبال گسترش در سوریه است یا نه، و یادآور شد که اسرائیل توافق‌های صلح با دو همسایه دیگر، مصر و اردن، را نقض کرده است. الشرع افزود: «خشم عظیمی نسبت به آنچه در غزه می‌گذرد وجود دارد، نه فقط در سوریه بلکه در کل جهان؛ و قطعاً این بر موضع ما نسبت به اسرائیل تأثیر می‌گذارد.»
تام باراک، فرستاده آمریکا که میانجی گفت‌وگوهای سوری-اسرائیلی بوده، در مصاحبه‌ای قبلی الشرع را «عمل‌گرا» توصیف کرده بود، اما گفت او به پیمان ابراهیم نخواهد پیوست زیرا «پشتوانه‌ای از اسلام‌گرایان سنی» دارد.
الشرع در ماه مه در ریاض با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، دیدار کرد. هرچند او در آمریکا از فهرست سیاه خارج شده، اما هنوز در فهرست تروریست‌های سازمان ملل باقی مانده است.
قرار است الشرع این هفته در مجمع عمومی سخنرانی کند. یکی از اهداف اصلی او در آمریکا، لابی برای لغو کامل تحریم‌های سوریه است. ترامپ در ماه مه اعلام کرد که همه تحریم‌ها از سوریه برداشته خواهد شد. طی تابستان بخش بزرگی از تحریم‌ها لغو شد، اما برخی از آنها، از جمله «قانون قیصر برای حمایت غیرنظامیان سوری»، همچنان به صورت قانونی برقرارند و تنها کنگره می‌تواند آنها را لغو کند.
الشرع اقدام ترامپ برای لغو تحریم‌ها را ستود و از کنگره خواست گام‌های بیشتری بردارد و گفت این تحریم‌ها با سقوط دولت اسد دیگر ضرورتی ندارند.
با این حال، برخی از قانونگذاران آمریکایی خواستار تضمین‌هایی هستند که دولت الشرع که عمدتاً از اعضای سابق «هیات تحریر الشام» تشکیل شده، از اقلیت‌های سوری پس از خشونت‌های تابستان امسال علیه مسیحیان، علویان و دروزی‌ها محافظت کند.
حساس‌ترین پرونده‌ای که الشرع باید به آن بپردازد اسرائیل است؛ کشوری که سوریه را بارها با حملات هوایی هدف قرار داده، از جمله وزارت دفاع و نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری. اسرائیل پس از فروپاشی دولت اسد از فرصت استفاده کرد و بخش‌هایی از جنوب‌غربی سوریه و منطقه استراتژیک کوه حرمون را به کنترل خود درآورد.
مذاکرات امنیتی
در همین جال دولت الشرع در حال انجام گفت‌وگوهای مستقیم با اسرائیل است؛ مذاکراتی که با میانجی‌گری آمریکا برای رسیدن به توافق امنیتی صورت می‌گیرد. رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که اسرائیل خواستار ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع بر فراز جنوب سوریه تا پایتخت، دمشق، و همچنین یک منطقه امنیتی گسترده است که در آن استقرار نیروهای سوری مجاز نباشد.
خبرگزاری رویترز گزارش داده اسرائیل تا ۳ هزار شبه‌نظامی دروزی را در این منطقه تجهیز و تسلیح کرده است. نیروهای الشرع تابستان امسال با دروزی‌ها درگیر شدند و هر دو طرف گزارش‌هایی از ارتکاب جنایت ارائه دادند.
الشرع همچنین تلاش دارد کنترل خود را بر شمال‌شرق سوریه اعمال کند. این منطقه پس از جنگ داخلی سوریه تحت حاکمیت خودمختار «نیروهای دموکراتیک سوریه» قرار گرفت.
آمریکا از نیروهای کرد نیروهای دموکراتیک سوریه برای جنگ با گروه داعش حمایت کرد، اما این حمایت ترکیه را خشمگین کرد؛ کشوری که دهه‌ها با شورشیان کرد جدایی‌طلب موسوم به حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) درگیر بود. نیروهای دموکراتیک سوریه به‌طور گسترده به‌عنوان شاخه سوری پ.ک.ک شناخته می‌شود.
پ.ک.ک در ماه مه اعلام کرد که در چارچوب یک توافق تاریخی صلح با آنکارا منحل می‌شود، اما نیروهای آن در سوریه همچنان همان مسیر قبلی را دنبال کرده‌اند.
به گزارش اکوایران، ترکیه حامی اصلی نظامی الشرع است و نفوذ گسترده‌ای در دمشق دارد. دولت ترامپ در تلاش بوده است تا نیروهای دموکراتیک سوریه را در ارتش سوریه ادغام کند. این تلاش‌ها که به رهبری «باراک» صورت گرفته، برخی مقامات آمریکایی را خشمگین کرده است، زیرا آنها کردها را متحد خود می‌دانند.